در احداث يك باغ جديد دو حالت ممكن است رخ بنمايد. در حالت اول، محصول ويژه‌ای (مانند سيب، بادام و غيره) مورد نظر است و برای كشت آن بايد زمين مناسبی يافت شود. در حالت دوم، كه بيشتر همگانی است، زمين ويژه‌ای موجود است و بايد درختی را كه با آن زمين و منطقه سازش داشته باشد كشت شود.
جهت هماهنگی با شماره زیر تماس بگیرید:
مهندس اهنگری نژاد : 09124682490
در هر دو حالت، احداث باغ شامل چهار مرحله است
بررسی عوامل محيطی برای احداث باغ
بررسی عوامل اقتصادی برای احداث باغ
گزينش رقم و تهيه نهال احداث باغ
آماده ساختن زمين و كاشت نهال برای احداث
عوامل محيطی برای احداث باغ
واكنش درختان ميوه به عوامل محيطی، به دليل چند ساله بودن و نحوه رشد و باروری آنها، تا حدودی با ساير گياهان متفاوت است. از آنجا كه درختان ميوه، پس از بالغ شدن، حجم زيادی پيدا می‌كنند و بايد با فواصل به نسبت زيادی از يكديگر كشت شوند، تغيير دادن عوامل تشكيل‌دهنده محيط رشد و مناسب كردن آنها برای گياهان كاشته اغلب اگر ناممكن نباشد، بسيار دشوار است. در نتيجه، بايد كوشش شود تا محيط كشت اين گياهان از ابتدا مناسب باشد مهم‌ترين عوامل محيطی، كه نحوه رشد و ميزان محصول يك درخت را تعيين می‌كند عبارتند از:
الف – دما
همانند ساير گياهان، درختان ميوه برای رشد و توليد محصول يك دامنه گرمايی و يك دمای مناسب ويژه خود هستند. افزون بر اين، دما در زندگی درختان ميوه اثرهای ويژه ديگری نيز دارد. از آن جمله، درختان ميوه خزان دار بايد در طول زمستان به تعداد ساعت‌های معين، دمايی كمتر از هفت درجه سانتی‌گراد دريافت كنند تا از حالت استراحت بيرون آمده آغاز به رشد كنند. اين امر، يكی از مهم‌ترين عوامل محدود كننده مناطق كشت درختان ميوه مختلف مي‌باشد، بدين معني كه: اگر سرمای لازم تأمين نگردد در بيشتر موارد جوانه‌های گل در بهار نمی‌شكفند و محصولی به دست نخواهد آمد. اثر بسيار مهم ديگر دما بر درختان ميوه سرمازدگی بهاره است. بسياری از نقاط دنيا، با وجود برخورداری از دامنه دمايی و ميزان سرمای مناسب برای كشت درختان ميوه، به دليل داشتن سرمای ديررس بهاره كه به طور معمول پس از شكوفايی جوانه‌ها بروز می‌كند و موجب سرمازدگی گل‌ها و گاهی ميوه‌ها می‌شود، برای ميوه‌كاری مناسب نيستند. از ديگر عوامل دمايی كه در ميوه‌كاری مؤثرند می توان از نوسان دمايی يا تفاوت زياد دمای شب و روز (كه رشد درختان را مختل می‌سازد) و تگرگ (كه به برگ و ميوه‌ها آسيب وارد می‌آورد) نام برد.
ب – نور
آزمايش‌های مختلف ثابت كرده كه به غير از توت‌فرنگی، ساير ميوه‌ها برای گل انگيزی به طول روز (نور گاه) حساس نيستند و تنها اثر اين عامل روی آنها كمتر و يا بيشتر كردن دوره فتوسنتز در هر روز می‌باشد. بر خلاف طول روز، شدت نور در رشد و باروری درختان بسيار مؤثر است. تغيير دادن شدت نور در سطح باغ كاری غير عملی است و تنها راه نور رسانی كافی به درون درخت، دادن شكل و تراكم مناسب به شاخساره آن است. از اثرهای بسيار مهم نور در درختان ميوه، ايجاد رنگ در ميوه‌هاست. برای مثال در ميوه‌های سيب، اگر شدت نور (بويژه در دو – سه ماه آخر فصل رشد) كافی نباشد توليد رنگ سرخ دچار اختلال می‌گردد و به اين دليل پيشنهاد شده است كه در مناطقی كه پاييزی ابری يا مه آلود دارد، به جای سيب‌های سرخ، انواع زرد و سبز آن كشت گردد.
پ – موقعيت محل
مجموعه عوامل عرض جغرافيايی، ارتفاع از سطح دريا، و مقدار شيب زمين، موقعيت محل را تشكيل می دهند. اثر اين عوامل، در درجه اول روی مقدار دمای محيط و در درجه دوم روی شدت نور است. بدين ترتيب كه هرچه عرض جغرافيايی بيشتر باشد چون نور خورشيد با زاويه كمتری به سطح زمين می‌تابد، ميزان دمای محيط و شدت نوری كه در دسترس گياهان قرار می‌گيرد كمتر مي‌شود. زياد شدن ارتفاع از سطح دريا نيز باعث كاهش دمای محيط می‌گردد و در نتيجه گاهی مناطق شمالی تر ولی كم ارتفاع‌تر (مانند خوزستان) از مناطق جنوبی‌تر ولی مرتفعتر (مانند فارس) گرمترند. شيب زمين بر حسب جهت آن می‌تواند بر دما اثر مثبت و يا منفی داشته باشد. در نيمكره شمالی، شيبهای رو به جنوب حداكثر مقدار نور خورشيد را دريافت می‌دارند.
اينگونه زمين‌ها در بهار زودتر گرم می‌شوند، در تابستان گرمتر و خشكترند، و در پاييز ديرتر سرد می‌گردند. بنابراين در مناطق سردسير، خطر سرمازدگی زمستانه اين زمين‌ها كمتر ولی از نظر سرمازدگی بهاره (سرمازدگی گل‌ها) بيشتر است و در جمع، فصل رشد طولانی تر در اختيار گياه قرار می‌گيرد. مثال بارز اين نوع زمين‌ها، زمين‌های واقع در شيبهای رو به جنوب دامنه البرز در كنار دريای مازندران است كه از ساير نقاط آن منطقه برای كشت مركبات مناسبتر است. شيبهای رو به شمال، درست بر عكس شيبهای رو به جنوب عمل می كنند و در مناطق گرمتر (مانند استهبان و نيريز فارس) برای كشت درختان خزان‌دار می تواند مفيد افتد. شيبهای رو به شرق و يا غرب، حد واسط دو نوع ديگر هستند.
در نقاطی كه احتمال بروز سرمای ديررس بهاره زياد است، بايد كوشش شود تا حد امكان باغ‌های ميوه در زمين‌های شيبدار احداث گردند. دليل اين امر سنگين‌تر بودن هوای سرد نسبت به هوای گرم است كه روی سطح شيبدار می‌لغزد و در نقاط گود و كفه‌ها جمع می‌گردد و به گياهان موجود در آنها آسيب می‌زند. نمونه بارز اين شكل در جهرم در مورد مركبات و در نيريز در مورد بادام ديده می‌شود كه سرما، به دفعات، درختانی را كه در كفه بوده‌اند از بين برده در حالی كه به درختان مجاور آسيب وارد نشده است.
ت – خاك
بيشتر درختان ميوه، به بافت خاك حساسيت زيادی نشان می‌دهند و اگر خاك دارای ژرفا (عمق) و زهكشی كافی بوده و از pH مناسبی نيز برخوردار باشد به خوبی در آن رشد كرده محصول كافی می‌دهند. البته لازم به تذكر است كه خاكهای سبكتر بطور معمول از خاكهای سنگين‌تر، كم رطوبت‌تر بوده و به همين دليل در بهار زودتر گرم و در پاييز ديرتر سرد می‌شوند و چون از تهويه بهتری نيز برخوردارند، در صورت وجود آب و مواد غذايی كافی، درختان ميوه، در آنها بيشتر رشد می‌نمايند.
در بررسی خاك، به منظور احداث باغ، نكاتی كه از اولويت برخوردار هستند: در درجه اول ژرفای خاك، در درجه دوم ژرفای سطح آب زيرزمينی و در درجه سوم ميزان نمك‌های محلول (شوری) خاك است. كمبود مواد معدنی و آلی، و تا حدودی هم نامناسبی خاك، را می‌توان با افزودن مواد مورد نياز به خاك، جبران كرد. در صورتی كه ژرفای خاك كم باشد، می توان چنانكه در جهرم مرسوم است گودالهايی با ابعاد، به نسبت بزرگ (حدود ۲ متر) حفر و آنرا با خاك مرغوب پر كرد و درخت را در آن كاشت. البته اين كار، گران تمام می شود و فقط برای فرآورده‌هايی مانند مركبات كه بازده بيشتری دارند مقرون به صرفه است. سطح آب زيرزمينی را می توان با زهكشی و ميزان نمك را با شستشوی خاك كاهش داد كه هر دو عملياتی گران هستند و تنها در صورت اجبار، به احداث باغ در زمينی با اين ويژگی‌ها اقدام می‌كنند.
ث – آب
بر اساس يك قاعده كلی هر گاه منطقه‌ای دارای بيش از ۷۰۰ ميلی‌متر باران ساليانه، با پراكندگی يكنواخت، باشد برای پرورش درختان ميوه به صورت ديم مناسب است. در نقاطی كه باران ساليانه ۷۰۰-۵۰۰ ميلی‌متر بارندگی داشته باشند نياز به آبياری مرتب در سراسر فصل رشد دارند. بيشتر نقاط ايران به جز كرانه‌های دريای خزر در گروه سوم قرار دارند و در آنها تنها گياهان بسيار مقاوم در برابر كم‌آبی (از قبيل انگور، بادام، پسته و انجير) را می‌توان به صورت ديم پرورش داد و بقيه ميوه‌ها نياز به آبياری مرتب دارند. به دليل كمبود آب، اغلب تهيه آن احتياج به سرمايه به نسبت زيادی دارد كه بايد پيش از شروع به احداث باغ در نظر گرفته و تأمين شود. علاوه بر مقدار و قيمت آب، كيفيت آن نيز اهميت زيادی دارد زيرا آبياری مداوم يك خاك خوب با آب سنگين و يا شور، به تدريج، زمين را شور و نامناسب می‌سازد.
۲- عوامل اقتصادی
مهم‌ترين هدف از توليد هر نوع محصول، كسب درآمد است. همين هدف بايد در كليه فعاليت‌هايی كه برای بالا بردن ميزان و كيفيت فرآورده انجام می شود منظور گردد، به طوری كه فرآورده باغبانی، در ضمن برخورداری از كيفيت مطلوب، برای توليد كننده نيز كمترين هزينه‌ها را در بر داشته باشد. بطور كلی، عوامل اقتصادی مؤثر در توليد هر محصول، از جمله ميوه‌ها را می‌توان به دو گروه: سرمايه‌گذاری يا هزينه‌های توليد، و عوامل مربوط به بازار يا بازاريابی تقسيم كرد. گروه اول، هر زمان تابع شرايط خاص منطقه‌ای بوده و به تقريب اصولی متغير دارد كه بحث در مورد آنها از حد اين سایت خارج است، ولی در مورد بازار اصولی كلی وجود دارد كه در زير بطور مختصر تشريح خواهند شد.
به گفته اقتصاددانان، ارزش يك محصول تا زمانی كه به بازار نرسيده برابر صفر است. به عبارت ديگر، حتی بهترين محصول توليد شده اگر قابل حمل به بازار نباشد و يا خواستار نداشته باشد جز ضرر چيزی عايد توليد كننده نخواهد كرد. بنابراين بايد قبل از احداث يك باغ جديد، در مورد بازار فروش محصول آينده آن مطالعه و دقت كافی به عمل آيد.
بطور كلی فرآورده‌های باغبانی برای يكی از چهار منظور زير توليد ميگردند:
ب: صدور به بازارهای دور دست برای مصرف تازه
پ: ارسال به كارخانه‌های كنسروسازی و ميوه خشك كنی.
ت: نگهداری در انبار و ارسال به بازار در فصل كمبود و گرانی برای دستيابی به سود بيشتر. توليد كننده، پس از گزينش نوع ميوه‌ای كه مايل به پرورش آن است، بايد رقمی برگزيند كه در عين شرايط سازگاری با منطقه، فراخور هدف توليد هم باشد. برای مثال: محصولی كه برای بازار محلی توليد می‌شود بايد زودرس، پرآب و خوش عطر باشد، محصول برای بازارهای دور در درجه اول نسبت به ترابری (حمل و نقل) آسيب‌ناپذير باشد، محصولی كه قرار است تبديل به كمپوت يا ساير فرآورده‌ها گردد بايد رنگ و طعم و بافت خود را پس از آزمايش حفظ كند، و ميوه‌ای كه به انبار فرستاده می‌شود بايد از قدرت انبارداری خوبی برخوردار باشد.
جهت هماهنگی با شماره زیر تماس بگیرید:
مهندس اهنگری نژاد : 09124682490
در مورد بازار بايد به سه نكته توجه كرد:
۱- مقدار نياز بازار
يعنی در بازار مورد نظر، برای چه مقدار از محصول توليد شده خريدار وجود دارد. اين امر عامل مهمی در تعيين سطح زير كشت می‌باشد.
۲- پسند بازار
يعنی چه رقمی از ميوه مورد نظر در بازار خواستار دارد، برای مثال: سيب‌های قندك در تهران و ترش مصری در اطراف تهران و يا قندك در شيراز اشتباه خواهد بود.
۳- فاصله محل توليد تا بازار
هر چه اين فاصله بيشتر باشد مخارج ترابری و درصد تلفات بالاتر و بنابراين هزينه بازار رسانی بيشتر خواهد بود. به اين دليل، بهتر است كه فرآورده‌های آمايشی (فرايند شدنی)(Processable products) تا حد امكان در اطراف كارخانه‌ها، و فرآورده‌های انباری در اطراف شهرهايی كه امكانات لازمه را در اختيار دارند كشت شوند.
۳- تهيه نهال
پس از اينكه با توجه به شرايط محيطی منطقه و عوامل اقتصادی، نوع و رقم ميوه گزينش شد، بايد به تهيه نهال اقدام كرد. بيشتر درختان ميوه از طريق پيوند و تعدادی نيز از راه قلمه، خواباندن و بذر افزوده می‌شود. روش توليد نهال هرچه كه باشد، كيفيت نهال بالاترين اهميت را در رشد آن و باروری درخت دارد. باغدار بايد كوشش كند كه بهترين نهال ممكن را هر چند با قيمتی بسيار بالاتر از معمول، تهيه كند، زيرا درختان حاصل از چنين نهال‌هايی نه تنها در چند سال اول باروری جبران مخارج اضافی را خواهند كرد، بلكه پس از آن نيز پوسته، نسبت به درختان حاصله از نهال‌های نامرغوب، منافع بيشتری خواهند داشت
هنگامی كه به دليل كوچكی سطح زير كشت، تعداد نهال‌های مورد لزوم كم باشد، بهتر است آنها را بصورت آماده از مؤسسات مورد اطمينان، خريداری كرد. اين امر، اولاً به باغدار امكان گزينش بهترين نهال‌ها را می‌دهد، ثانياً از صرف يكسال وقت برای توليد نهال جلوگيری می‌كند. اگر سطح كشت گسترده باشد، از آنجا كه گاهی خريد نهال بسيار گران تمام می‌شود، بهتر است كه باغدار با كشت بذر و پيوند روی نهال‌های حاصله، خود نهال‌های مورد نياز خود را تهيه كند
هنگام خريد نهال، بايد سعی شود كه كليه نهال‌ها دارای ريشه قوی و سالم باشند و چون به طور معمول بيرون آوردن گياهان از زمين و ترابری آنها از خزانه به محل كشت و در زمستان انجام می‌شود، بايد از آسيب ديدن ريشه‌ها توسط سرما جلوگيری به عمل آيد و پس از رسيدن به محل باغ نيز بايد بيدرنگ ريشه‌ها را در زير خاك قرار داد و تا زمان كاشت در همان‌جا نگاهداری كرد.
۴- روش‌های كاشت
نقشه باغ
درختان ميوه برای رسيدن به حداكثر رشد، و توليد بيشترين و مرغوبترين محصول، نياز به دريافت نور كافی دارند. اين امر ايجاب می‌كند كه هنگام كاشت، بين درختان مجاور فاصله بخصوصی، كه برای درختان مختلف متفاوت است و به اندازه آنها در حداكثر رشد بستگی دارد، رعايت شود. اگر همانطور كه در بيشتر باغ‌های سنتی ايران به چشم می‌خورد، درختان نزديكتر از فاصله لازم كشت شوند هنگام باروری روی يكديگر سايه میاندازند و ميزان محصولشان پايين می‌آيد. علاوه بر رعايت فاصله، درختان بايد روی رديف‌های منظم شمالی جنوبی كشت گردند تا اولاً بتوانند از نور آفتاب بيشتری استفاده ببرند و ثانياً امكان رفت و آمد كارگران و وسايل موتوری فراهم گردد. نسبت فواصل درختان روی رديف‌ها به فواصل بين رديف‌ها، روش‌های كاشت مختلفی را بوجود می‌آورد كه از مهم‌ترين آنها می‌توان مربعی، مستطيلی، مثلثی و داربستی را نام برد.
در روش مربعی، فاصله درختان روی رديف‌ها با فاصله بين رديف‌ها برابر است، بطوری كه هر چهار درخت روی رئوس يك مربع، قرار می گيرند و بنابراين در باغ، علاوه بر رديف‌های شمالی جنوبی، رديف‌های شرقی غربی نيز وجود خواهند داشت. در اين روش، اگر فاصله مناسب در حين كاشت رعايت شده باشد، درختان در حداكثر رشد قسمت اعظم سطح باغ را می‌پوشانند و بين آنها فاصله كمی برای عبور و مرور كارگران و ماشين‌آلات باقی می‌ماند. در اين روش، در صبح و بعد از ظهر، درختان مجاور روی هم سايه میاندازند و به همين دليل، اين روش هرچند براي نقاط گرمسيری كه دارای نور بيشتر هستند قابل قبول است، برای نقاط سردسير شمالی كه شدت نور كمتری دارند مناسب نيست.
در روش مستطيلی فاصله درختان روی رديف‌ها، از فاصله بين رديف‌ها بيشتر است و به اين دليل با فرض تخصيص مساحتی مساوی با روش مربعی به هر دو درخت (مثلاً ۱۰× ۹/۴ متر، برابر ۷×۷ متر) درختان، در صبح و بعد از ظهر، سايه كمتری روی هم میاندازند و هر درخت از نور بيشتری بهره‌مند می‌گردد.
در اين روش، درختان در حداكثر رشد، فواصل بين رديف‌ها را پر می‌كنند ولی در روی رديف فاصله بيشتری برای درختان وجود خواهد داشت كه عبور و مرور وسايل را در جهت شمالی جنوبی تسهيل می‌كند. اين روش بويژه برای مناطق سردسير مناسب است و توصيه می شود.
در روش مثلثی كه لوزی و شش گوش هم خوانده می‌شود هر سه درخت روی رئوس يك مثلث(به طور معمول متساوی‌الاضلاع و گاهی متساوی‌الساقين) كه جهت قاعده آن شرقی غربی است، و هر چهار درخت روی رئوس يك لوزی كشت می شوند. اين روش از نظر سايه‌اندازی مانند روش مربعی است و تفاوتهای آن با روش مربعی اين است كه اولاً در اين روش رديف‌های شمالی – جنوبی وجود ندارد و ثانياً با رعايت فواصل مساوی، در اين روش حدود ۱۶% بيش از روش مربعی، در واحد سطح، درخت كاشته می شود.
در روش داربستی درختان، به روش‌های ويژه‌ای پيرايش می‌شوند و توسط چند رديف سيم فلزی كه به پايه‌های متصل هستند، نگاهداری می‌گردند. در اين روش، درختان فقط از يك سو روی رديف قرار دارند و به طور معمول درختان هر رديف، در حداكثر رشد، فواصل بين خود را پر می‌سازند. چون گياهان، در اين روش تنها «دو بعد» دارند. به بادهای عمود بر جهت رديف حساسند و به اين دليل در مناطقی كه دارای بادهای شديد و منظم هستند، راستای رديف بايد حتماً همسوی باد باشد تا يك سوی رديف در تمام طول صبح و پيش از ظهر، سوی ديگر در تمام طول بعد از ظهر و عصر از نور آفتاب بهره‌مند گردد.
نقشه احداث باغ نهال کرج
فروش نهال بلوبری در کرج
خدمات باغبانی در کرج
مرکز فروش نهال اصلاح شده در کرج
فروش نهال پالونیا در کرج
فروش نهال فضای سبز
احداث باغ میوه در کرج
جهت هماهنگی با شماره زیر تماس بگیرید:
مهندس اهنگری نژاد : 09124682490
