گاو آهن بشقابی

این گاوآهن‌ از لحاظ نحوه تاثیر مشابه گاو آهن برگردان‌دار عمل می‌کند اما از آنجائیکه در این نوع، خاک بطور ناقص برگردانده می‌شود، لذا تنها در شرایطی توصیه می‌شود که گاوآهن‌ برگردان‌دار قادر به کارکردن نباشد. این شرایط عبارتند از:

1- خاک‌های خیلی سخت و خشک که در آن گاوآهن برگرداندار به سختی نفوذ می‌کند.
2- خاک‌های چسبنده که در آن گاوآهن برگرداندار حالت خاک چسبی دارد.
3- خاک‌های بسیار ساینده، ناهموار و ریشه‌دار که عوامل فوق برای گاوآهن برگردان‌دار مضر است.
4- زمین های با بقایای گیاهی خیلی زیاد و کلش‌دار
5- نیاز به شخم عمیق‌تر (از 40 تا 30/5 سانتی‌متر)

الف) شاسی 

شاسی اکثر ماشین‌های خاکورز از جمله گاوآهن‌های بشقابی از دو نوع میل‌افزار (Toolbar) و یا قاب (Frame) می‌باشد.

ب) عامل خاکورز (خیش بشقابی : بشقاب ؛ تنه ؛ توپی ؛ یاتاقان‌ه ا؛ گل پاک‌کن )

عامل خاکورز دراین گاوآهن، خیش‌های بشقاب شکل می‌باشد که قطر بشقاب‌‌ها بین 50 تا بیش از 100 سانتیمتر و ضخامت آنها حدود 5 تا 6/4 میلیمتر است.
عمق کار گاوآهن حداکثر یک سوم قطر بشقاب می‌باشد. همچنین عرض برش هر بشقاب بین 18 تا 30/5 سانتیمتر است.
بشقاب‌ها به یک توپی پیچ و مهره می‌شوند و با درگیر شدن با خاک، حول محور خود آزادانه گردش می‌کنند. برای کمک به بهتر برگردان‌شدن لایه شخم و همچنین تمیز ماندن بشقاب‌ها، قطعه‌ای به نام گل پاک‌کن برای هر خیش در نظر گرفته شده است. ساقه، رابط بین واحد خاکورز (خیش) و قاب (شاسی) می‌باشد.
بشقاب‌ها یا از داخل اریب شده‌اند یا از خارج یا اینکه کنگره‌ای هستند.
بشقاب‌های اریب شده از بیرون را می‌توان تیز نمود

ج) ساقه
د) چرخ شیار عقب
در گاوآهن بشقابی به جای کفش و پاشنه، چرخ شیار عقب وجود دارد. این چرخ با لبه تیز خود در خاک فرو رفته و باعث تعادل جانبی دستگاه می‌شود.
بسته به نوع و شرایط خاک می‌توان قطعاتی همچون وزنه‌های اضافی و یا فلانژ و گل پاک‌کن را به چرخ شیاری عقب اضافه نمود.
ه) محور عرضی جلو گاوآهن

زوایای تمایل و برش
زاویه تمایل: زاویه‌ای که قاعده بشقابها با راستای قائم تشکیل می‌دهد را زاویه تمایل می‌گویند که این زاویه بین 15 تا 25  درجه می‌باشد. افزایش این زاویه، نفوذپذیری دستگاه را در خاک‌های سنگین و چسبنده بهبود می‌بخشد. کاهش این زاویه، کارکرد خیش را در خاک‌های سست و ترد و یا زمین‌های با  کلش و بقایای گیاهی زیاد اصلاح می‌کند.
زاویه برش: زاویه‌ای که قاعده بشقابها با راستای پیشروی تشکیل می دهد را زاویه برش گویند که این زاویه بین 42 تا 45 درجه می باشد. کاهش این زاویه، سرعت گردش بشقاب‌ها را افزایش داده و عرض برش را کاهش می‌دهد. افزایش این زاویه، نفوذپذیری و عرض برش بشقاب را بهبود می‌بخشد.

گاوآهن بشقابی ضمن حرکت به جلو و گردش بشقاب‌ها، به کمک  وزن خود و زاویه مناسب در خاک نفوذ کرده و بدین ترتیب بقایای سطحی و خاک را در عمق معینی برش داده و با گردش بشقاب‌ها، لايه شخم را جابجا می‌كنند.

سرعت زیاد باعث کاهش عمق شخم می‌شود.

تراز کردن گاوآهن : مشابه گاوآهن برگرداندار بايد تراز طولي و عرضي انجام شود.
تنظیم عرض کار : مشابه گاوآهن برگرداندار انجام مي شود. البته در گاوآهن هاي بشقابي تاثير متقابل در عمق و عرض كار وجود دارد. يعني با افزايش عمق، عرض كار دستگاه نيز زياد مي‌شود.
تنظیم عمق کار : مشابه گاوآهن برگرداندار تنظيم عمق با تنظيم بازوهاي کششی پایین انجام مي‌شود. البته در گاوآهن بشقابي، نفوذپذيري بشقاب به درون خاك كم مي‌باشد. لذا جهت افزايش عمق، علاوه بر تنظيم بازوهاي هيدروليك، بايد دستگاه را به نحو مقتضي سنگين نمود.