طراحی و اجرای فضای سبز شهری
فضای سبز شهری
اصولاً پارك ها مجموعه اي از فضاهای سخت و فضاهای سبز می باشند كه هر يك به عنوان مكمل ديگری عمل می كند. بطوركلی فضاهای سخت شامل مبلمان ، عناصر معماری، كف سازی ها و غيره بوده و تابعی از ويژگی های و اصول معماری پارك می باشد كه بايستی دقيقاً در مراحل طراحی پارك به آنها توجه شده و براساس نوع عملكرد آنها مقادير مناسب آن برآورد گردد.
لازم به ذكر است كه كليه ی فضاهای سخت طراحی شده، بايستی از لحاظ فرم عملكرد متناسب با كاركرد و گروه سنی استفاده كنندگان از پارك ها بوده و هر كدام از اصول مخصوص به خود تبعيت كند. بعنوان مثال طراحی انواع مبلمان و حتی معماری يك پارك ويژه ی كودكان با يك پارك شهری كه مورد استفاده ی طيفهای سني زيادی قرارداد متفاوت می باشد.با اين مقدمه در اين قسمت از گزارش به بررسی ضوابط و معيارهای اجرای فضاهای سبز و سخت پاركها و فضاهای سبز غير فعال ( معابر و دسترسيها، جرائم و رفيوژها) پرداخته شده است.
فضاهای سبز فعال
اصولاً طبيعت پاركهای عمومی بگونه ايست كه تمام طبقات مردم می توانند از آن استفاده كنند، به عبارت ديگر اين پارك ها به منظور گردشگاه و محل استراحت عموم می باشد، علاوه بر نكات فوق يكی از خصوصيات مهم و معينه پاركهای عمومی تاثيری است كه در آب و هوای شهرها می گذارد و خود كمك زيادی به حفظ بهداشت محيط و سلامتی افراد می نمايد. در پارك های عمومی سعی بر آن است كه تمام وسائل سرگرمی و رفاهی تقريباً برای همه گونه سليقه ها وجود داشته باشد.
تاسيسات رفاهی، تجهيزات خدماتی و اداری، وسايل بازی، زمينهای بازی و ساير امكانات مورد نياز در احداث پارك ها
بطور كلی انواع تاسيسات رفاهی ، تجهيزات خدماتی ، وسايل بازی ، زمينهای بازی و ساير امكاناتی كه به نحوی موجب كيفی استفاده ازپارك های شهری را فراهم می آورند می توان بشرح زير طبقه بندی نمود:
مبلمان شهری
– نيمكت : کاربرد نیمکت ها عموما برای استراحت و مشاهده مناظر پارک است که بهتر است به حالت تکی یا میزگرد مانند تعبیه شوند که بهترین مکان پیشنهادی برای استقرار نیمکت ها استقرار در کنار آب نماها و حواشی فضای سبز و قرار گیری در محل های دنج در زیر سایه درختان است.
– زباله دان : زباله دان ها باید در نقاط مختلف پارک به ویژه جنب بوفه و سرویس ها و نزدیک آلاچیق ها و زمین بازی کودکان به صورتی تعبیه شوند که دید محیط را برهم نزنند.
– تابلوهای راهنما، اطلاعات : باید از ورودی های پارک اطلاعات لازم را برای استفاده کنندگان فراهم کنند و راهنمای آنان باشند.
– ثبت تقويم و تاريخ، ساعت ، تابلوی تبليغات، تابلوهای توقف و غيره
– پايه های مخصوص روشنايی: که از دو نوع فلوسنت و التهابی با توجه به محل و کاربرد محل استفاده می شود.
– دروازه های ورودی و خروجی
– حصار : که می تواند به صورت دیوار یا نرده یا استفاده از گیاهانی همچون شمشاد استفاده شود
اهمیت فضای سبز در زندگی شهری رشد صنعت و افزایش جععیت در شهر، به ساوت سود گرایانه منجر شده اسـت. ایـن سـاوت به مسائل بهداشتی و تأمین حداقل نور و شوا در مناطق متراکم شهری توجهی نداشته است. از سـوی دیگر، ضرورت ایجاد کاربریشای جدید شهری، برای پاسخگویی به نیاز روز افزون و اسكان جمعیت بـه تدریج باعث کاهش سهم فضای سبز و باغ های شهری گردیده و در نتیجه موجب آلـودگی محـیط زیسـت شده است. شایان ذکر است که با افزایش روند انهدام طبیعت، توجه انسان به منابع طبیعی نیز فزونی یافته و آن جایگزین احترام به طبیعت گردیده است.
فضای سبز شهری منطقه ای پوشیده از گیاه در داخل و اطراف شهر ها که دارای دو کارکرد مهم برای شهر می باشد تعدیل دما ،تلطیف هوا وزیبا آفرینی.
جامع ترین تعریف. فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی آن تحت استقرار درختان ، گل ها ، چمن ها و سایر گیاهان است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط ، قوانین و تخصص های مرتبط با آن برای بهبود شرایط زیستی ،زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی ،حفظ ،نگهداری یا بنا میشود
فضای سبز
مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها ،کارکرد های زیست محیطی آنها است که ایجاد تعادل بخشی در متابولیسم شهر از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر ،سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها می شوند. در حقیقت فضای سبز ریه های تنفس شهرها به شمار می آیند.
فضای سبز شهری
مدیریت فضای سبز شهری در اصل کلیه مراحل ارزیابی ،طــراحی و کاشت متناسب با محـل ،نظارت در حفـظ و نگهداری آن با همکاری مردم می باشد .
نگهداری فضای سبز یکی از اصول اساسی در مدیریت فضای سبز محسوب می شود.در نگهداری سه کار اساسی انجام می شود .
آبیاری
در مناطقی که بارندگی سالیانه کمتر از 700 میلی لیتر و یا غیر متعادل باشد باید در ایام خشک آب مورد نیاز فضای سبز را به وسیله آبیاری تامین کرد .
انواع آبیاری که در فضای سبز به کار گرفته می شود
ب ) روش نشتی
پ ) روش بارانی
ت ) روش قطرهای
کود دهی فضای سبز شهری
با توجه به اینکه فضای سبز ما هر ساله یکنواخت و همان گیاه در محل ثابت است نیاز مبرمی به کود دهی دارد کود های اصلی که گیاهان به آن احتیاج دارند عبارتند از فسفر، پتاس، کلسیم ،منیزیم وگوگرد و مواد دیگر به مقدار کم مورد نیاز هستند مواد غذای درجه دوم مانند آهن ،روی ،منگنز وغیره را باید تنها در زمانی که کمبود آن در فضای سبز مشاهده شد اضافه کرد کود های حیوانی دارای ارزش غذایی چندانی نیستند و بیشتر به خاطر بهبود خواص فیزیکی خاک و بالا بردن قدرت نگهداری آب مورد مصرف قرار می گیرند
بطور کلی هرس عبارت است از قطع کامل یا جزیی شاخه ،ریشه ، پوست ، برگ میوه به منظور تحت تاثیر قرار دادن و هدایت نحوه رشد و باروری گیاه.
دلایل و فواید هرس
2)ایجاد شکل ویژه در تاج گیاه که در فضای سبز جهت تزیین مد نظر قرار می گیرد
3)ایجاد تعادل بین شاخه ،برگ و ریشه
4) جوان ساختن درختان مسن
09124682490
شکل هایی که در فضای سبز بیشتر کاربرد دارد
- آلاچیق سازی
- حاشیه سازی
- شکل سازی
- شکل هرمی
- مبلمان پارک
با توجه به گوناگونی که در فضای سبز مشاهده می شود ما می توانی به طور کلی فهرست نیاز های یک پارک شهری بزرگ را بیان کنیم که بر حسب موقعیت فضای سبز استفاده می شود.
مبلمان پارک فضای سبز شهری
نیمکت، زباله دان، تابلوهای راهنمایی، پایه های مخصوص روشنایی، سایبان، مکان پیک نیک ، ورودی و خروجی
،کتابخانه ،نمایشگاه ،گالری، آمفی تاتر ،آبنما ،کیوسک های فروش مجلات ،تاسیسات رفاهی ،دستشویی،کافه تریا و رستوران ،خدمات درمانی وکمک های اولیه
تجهیزات خدماتی
موتور خانه ،گلخانه ،انبار نگهداری وسایل ،نهالستان ،محل تهیه کود،مکان استراحت مستخدمین پارک
زمین بازی
زمین بازی والیبال ،بسکتبال ،تنیس ،بدمینتون ،تنیس رومیزی
نشانه های تجسمی
مجسمه های اساطیر،مشاهیر ،بزرگان وشخصیت های مورد علاقه جوامع ،کتیبه ها ،یاد بود احداث پارک ،سردر های ویژه
وسایل بازی
این نوع وسایل تنوع زیاد داشته و متناسب با طبقات سنی تغییر می کند و با توجه به فرهنگ و سنن هر جامعه این نوع وسایل متفاوت است
طراحی و کاشت
درختان ، درختچه ها ، پیچ های زینتی ،گیاهان پوششی و گل های یکساله و چند ساله غالباَ مهمترین عناصر در محوطه سازی و طراحی فضای سبز به شمار می روند. انتخاب ،بکار گیری و نگهداری از این گیاهان سه عامل اساسی در کارایی فضای سبز هستند که باید همواره توسط طراح مورد توجه قرار گیرند . بنابراین نکته بسیار مهم در طراحی فضای سبز انتخاب گیاهی است که بتواند بیشترین کارایی ممکن را با حداقل نیاز به نگهداری فراهم آورد .نکته دیگر استفاده از گیاهان مناسب با توجه به نیاز های مختلفی است که طراح با آن روبرو است در فرایند طراحی کاشت ،توجه به نوع گیاهان و نحوه قرار گرفتن گیاهان نسبت به یکدیگر در جهت رسیدن به یک طرح زیبا و کارا به نظر می رسد .
راهکار های که در طراحی مد نظر قرار می گیرد