درختان بن سای از همان دانههایی رشد می یابند که درختان بزرگ نیز از آنها جوانه میزنند و بزرگ میشوند. آنها در گلدانهای کوچک رشد میکنند و به شکلی و پرورش داده میشوند که همیشه کوچک، ولی باشکوه باقی بمانند. کاشت و نگهداری بنسای کار آسانی نیست، چرا که درختچهای کاملا شبیه به یک درخت تنومند باید در گلدان یا ظرف به شیوهای پرورش یابد که تفاوتی با نسخه طبیعی نداشته باشد. برای رسیدن به این مقصود نیاز به دانستن ترکیبی از باغبانی، هنر و فلسفه است .
در حقیقت بونسای گیاهی است که شرایط محیطی آن یعنی نور، آب، مواد غذایی ، هوا و نگهداری آن از نظر کیفی و کمی تنظیم شده و مانند گیاه بزرگ و معمولی ولی با رعایت نسبتها است.
انواع بن سای
بن سای هم در هوای آزاد و هم در آپارتمان رشد میکند. گیاهانی که به صورت بنسای پرورش مییابند به شکل متقارن .نیمه متقارن و خمیده دیده می شوند . بن سای ها کلا به ۲ دسته تقسیم می شوند خزان دار ها و همیشه سبزها. کاج جزو همیشه سبزها و نارون، بلوط، ابریشم، سیب و … نمونههایی از نوع خزاندار به شمار میروند.
بنسای باغچه ای
در این نوع گونه های گیاهی مانند کاج ها، افراها، سرو کوهی و… به کار می روند و تنها زمان کوتاهی در زمستان به درون خانه آورده می شوند. همچنین درختانی که در زمستان برگهایشان را از دست میدهند، نظیر نارون چینی یا ژاپنی، مگنولیا، بلوط، و سیب جنگلی گزینههای خوبی برای پرورش بن سای در خارج از خانه به شمار میروند.
بنسای آپارتمانی
تفاوت این نوع با بنسای باغچه ای این است که از گیاهانی استفاده می شود که در مقابل سرما و یخبندان حساس هستند و حتما باید درون خانه نگهداری شوند . گونههایی نظیر گیاه یشم، سریسا، و زیتون برای پرورش بن سای در خانه مناسب می باشند.
بن سای را میتوان از طریق کاشت بذر یا قلمه زدن و تقسیم و خواباندن و یا از راه پیوند پرورش داد.
خاک بن سای معمولا کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت میباشد،که توانایی حفظ رطوبت را دارند، بنابراین نیازی نیست هرروز آبیاری شود هر زمانی که خاک خشک بود به ان اب بدهید و توجه داشته باشید که نباید مدت زیادی خاک خشک بماند. دفعات آبیاری به نوع درخت و فصل بستگی دارد. ممکن است در روزهای تابستانی نیاز باشد هر روز مقدار اندکی به بن سای آب بدهید، ولی در روزهای زمستان باید چند روز یک بار خاک گلدان را آبیاری کنید.
عمر بنسای بسیار زیاد است ولی باید خاک آنرا مرطوب نگه داشت و در محلی قرار داد که نور زیادی دریافت کند البته باید از قرار دادن در نور مستقیم خودداری شود.
کوددهی درخت با استفاده از کودهای خاص یکی از مهمترین راهها برای سالم نگه داشتن این درخت به شمار میرود. کود مخصوص بن سای که در فروشگاه ها عرضه می شود (bonsai food) می باشد.
هرس کردن
هرس کردن درخت و حفظ شکل متراکم آن ها در پرورش بن سای ضروری است چرا که بنسای باید دارای سطح برگی کمی باشد سطح برگی زیاد باعث رشد بیشتر می شود و در تکنیک های بنسای تلاش بر اینست که سرعت رشد کم وهدفمند شود . به این منظور باید برگ های اضافه مدام هرس شود و از گیاه جدا شوند. هرس برگ باید با توجه به شکل نهایی بنسای انجام گیرد ضمناً نباید در یک وعده از هرس، مقدار زیادی برگ را به یکباره قطع نمود زیرا باعث وارد آوردن شوک به گیاه میشود.