در محوطه سازی ویلا و باغ استفاده از آبنما و برکه بسیار فراگیر شده است. قرار دادن یک نما از آب در فضای سبز ساختاری زیبا و جذاب پدید می آورد و بیانگر یک طبیعت کامل و زیبا می گردد.
از آنجایی که همه محیط ها آب ندارند که در آن برکه طبیعی وجود داشته باشد با امکاناتی برکه مصنوعی ایجاد می کنیم.برکه یکی دیگر از جلوه های زیبای آب است گرچه از نظر جذابیت به آبنماهای جوشان وفعال نمی رسد اما خصوصیتی دارد که در هیچ یک از جلوه های دیگر آب دیده نمی شود و آن حس آرامش و تفکر عمیقی است.
ساخت برکه در برخی از باغ ها جلوه بسیار زیبایی پدید می آورد مخصوصا در طراحی باغ عروس ، زیرا فواره آب در آبنما برای عکاسی جلوه مناسبی پدید نمی آورد و آنچه که در واقعیت می بینیم با آنچه که برای یک لحظه از نگاه دوربین ضبط می گردد بسیار متفاوت می باشد. اما برکه در حالت ساکن و با آرامش همیشگی است که نماهای زیبایی را در عکس به یادگار خواهد گذاشت.
برکه، استخر، آبنما
آبنما و کلا وجود آب چه بصورت برکه و استخر اثری آرام بخش دارد . بهترین نقطه برای احداث آلاچیق کنار یک برکه می باشد.محلی برای استراحت که نزدیک به آب هم باشد گویا جور دیگری خستگی را می زداید و حس آرامش پدید می آورد.
انواع روش های ساخت برکه
ساخت برکه مصنوعی از آبنماهای دیگر ساده تر بوده به طوری که می توان بسیار سریع یک برکه کوچک احداث کرد. به طوری که برای احداث برکه مصنوعی ابتدا طرح را مطابق نقشه بر زمین مورد نظر پیاده کرده سپس اقدام به خاکبرداری می کنیم، اگر مساحت برکه کوچک است عمق خاکبرداری نیز زیاد نخواهد بود و چنانچه مساحت برکه متوسط باشد خاکبرداری نیمه عمیق و در صورتی که مساحت برکه بالا باشد دیگر تبدیل به دریاچه مصنوعی شده و از حالت یک برکه یا آبگیر کوچک در خواهد آمد و عمق در قسمت هایی ممکن است کمی بیشتر یا کمتر شود.
ساخت برکه مصنوعی با قالب آماده :
استفاده از قالب های آماده که گاهی جایگاه هایی برای ایجاد مسیر با سنگ یا تخته چوب دارد تا برکه را طبیعی تر و دلفریب تر نشان دهد. می توانید یک فضای دنجی انتخاب کنید و ظرفی که به اندازه برکه در نظر گرفته اید را تهیه نمایید.سپس زمین را به همان اندازه بکنید و ظرف را در آن گودال قرار دهید . کناره های آن را با خاک پر کنید و اطراف آن را تمیز و مرتب نمایید . اگر می خواهید کنار برکه تان زیباتر گردد بهتر است که گل و نهال های زیبا بکارید . البته فعلا در فضای اطراف برکه محلی برای آن در نظر بگیرید و پس از مرتب کردن برکه و پر کردن آب در آن به سراغ کاشت گیاهان کنار آن خواهیم رفت. در برکه ای که ساخته اید می توانید از وسیله های تزیینی برای قرار دادن روی آب استفاده نمایید.
ساخت برکه با روش حفاری:
ایجاد برکه هایی که از نظر متراژ بالا هستند و یا اینکه شکل آنها باید فرم خاصی داشته باشد که این فرم در بازار موجود نمی باشد. برای این روش ابتدا باید زمین را حفاری کنند تا فرم و عمق دلخواه را در بیاورند (باپودر یا سنگ طرح اولیه را روی زمین می کشند سپس حفاری می کنند ) آنگاه به کمک لاینر های پوششی آن را می پوشانند، به لاینرها گاهی بوش نیز می گویند. دقت کنید لبه ها باید پوشش بسیار قوی ای داشته باشد. بعد به کمک سنگ ها آن را طراحی و تثبیت می کنند در نهایت با سنگریزه و گیاه آن را تزئین می کنند.
برای تزئین علاوه بر سنگریزه می توانید از گیاهان آبزی در طبقات برکه نیز استفاده کنید.
ساخت برکه با استفاده از روش قدیمی و سازه محکم:
در بعضی مناطق هنوز استفاده از لاینر ها مرسوم نیست در نتیجه برکه ها به شیوه قدیمی دیواره های سیمانی با بستر عایق کاری شده ایجاد می کنند. این روش دارای هزینه بسیار بالا و زمان بر است اما اگر درست اجرا شود دارای بیشترین ماندگاری و اطمینان استفاده است.
همان طور که درمورد آبنما ذکر شد، در مورد برکه نیز مهم تر از اجرا،طرح برکه است باید دقت کنید بیشتر از هرچیزی برای طراحی برکه وقت بگذارید زیرا نتیجه که می ماند نتیجه طرحی است که اجرا کردین و قضاوت روی طراح می شود پس در نمونه ها بیشتر دقت نمایید تا طرحی نو و ایده ای بی نقص ارائه دهید.
برکه مصنوعی به شکل منظم و نامنظم طراحی می شود اما به دلیل زیبایی بیشتر از شکل نامنظم استفاده می شود. از مزایای این آبنما افزون بر جذابیت، همانند دیگر آبنماها پاکسازی هوای پارک یا فضای سبز است.
برای نظافت برکه های مصنوعی می توان افزون بر نظافت معمول از آبزیان و گیاهان مخصوص استفاده کرد.
کانال های آب می توانند جنبه تزیینی داشته باشند و به صورت آبشار صخره ای و جویبار طراحی شوند. در برکه ها ضمن اینکه آب راکد است می تواند متحرک هم باشد و باید توجه داشت گیاهانی که در داخل و یا نزدیک برکه کاشته می شوند باید با طرح و گل های تزیینی منطقه هماهنگی داشته باشند.
خواص گیاهان آبزی برای برکه
مهمترین خاصیتی که گیاهان آبزی در برکه ها دارند تولید اکسیژن و افزایش رطوبت هواست که در خنک کردن هوای منطقه نقش مهمی دارد. گیاهانی نظیر آلاله آبی و نیلوفر آبی با برگ های خود سطح آب را می پوشانند و ایجاد سایه می کنند که به خودی خود باعث می شود آب در فصل تابستان زود گرم نشود. از نخل مرداب و بید مجنون هم در کنار این برکه ها می توان جهت افزایش زیبایی استفاده نمود.
اطراف برکه مصنوعی را می توان با سن گهای لاشه و قلوه سنگ تزیین نمود.